Hoe kan je duurzaam ondernemen?
Just do it!
Je kan er niet meer naast: duurzaamheid, Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO), Corporate Social Responsibility (CSR): het zijn hot items. Wil je als bedrijf vandaag de dag serieus meedraaien, dan ben je onlosmakelijk met het thema duurzaamheid in de weer.
Een korte inleiding en eerste kennismaking
Laten we de zaken even opentrekken naar de bredere modesector. Er is een beweging in gang. Modelabels lijken steeds verantwoorder hun kleding te willen produceren, mede onder druk van een steeds kritischer wordende consument en het besef van een noodzaak aan maatschappelijk verantwoord ondernemen vanuit de industrie zelf. Dit is geen sinecure want de mode-industrie is de tweede grootste milieuvervuiler ter wereld.
Wil je je even onderdompelen in het thema en in de situatie ‘as is’, dan raden we je aan de documentaire The True Cost te bekijken (dat kan op Netflix, maar je kan ook voor een teaser gaan en de trailer bekijken op YouTube).
Met deze booklet willen we je wegwijs maken in het grote bos van duurzaamheid, waar in een overvloed aan jargon en informatie de bomen niet meer te zien zijn. We starten dus met kort uit te leggen waar het precies over gaat. We vertellen ook waarom het zo belangrijk is om duurzaamheid op je agenda te zetten en wat je kan ondernemen. Duurzaamheid lijkt een zwaar thema (en het is inderdaad ook niet licht en luchtig), maar laat je niet afschrikken. Begin klein en denk groot, stap voor stap. Maar vooral: just do it!
‘Sustainability will be the next
major battlefield where brands will compete for millennial spend'
uit het onderzoeksrapport van
Business of Fashion & McKinsey
What’s in a name?
Een beknopte inleiding in duurzaamheid.
Duurzaam ondernemen,
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen,
CSR...
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) en duurzaam ondernemen zijn begrippen die vaak door elkaar worden gebruikt. De theoretische achtergrond is hetzelfde, maar de praktische vertaling in ondernemingen is anders.
Beide begrippen gaan over ondernemen met gezond verstand waarbij beslissingen en economische prestaties rekening houden met de sociale kant en de ecologische randvoorwaarden. De belangrijkste pijlers hierbij zijn: people (de eigen werknemers en de maatschappij als geheel), planet (de impact op het milieu) en profit (ondernemen met winst).
DUURZAAM ONDERNEMEN komt van het begrip duurzame ontwikkeling. Dit houdt in dat iedereen op een manier leeft zonder dat de natuurlijke bronnen voor de toekomst uitgeput raken. Vooral KMO-ondernemingen spreken liever over ‘duurzaam’ ondernemen dan over MVO. Bij duurzaam ondernemen ligt de nadruk vooral op de eigen onderneming, de eigen werknemers en de eigen impact op het milieu. Pas later wordt er aandacht besteed aan de maatschappelijke kant zoals communicatie (duurzaamheidsverslagen) of overleg met stakeholders (klanten, leveranciers…). MVO op iets kleinere schaal dus, wat ook minder verwachtingen schept.
“At its essence, sustainability means ensuring prosperity and environmental protection without compromising the ability of future generations to meet their needs. A sustainable world is one where people can escape poverty and enjoy decent work without harming the earth’s essential ecosystems and resources; where people can stay healthy and get the food and water they need; where everyone can access clean energy that doesn’t contribute to climate change; where women and girls are afforded equal rights and equal opportunities.”
Ban-Ki Moon, UN Secretary-General
Kortweg gezegd: een duurzame ontwikkeling is een ontwikkeling die tegemoetkomt aan de noden van het heden zonder de behoeftevoorziening van de toekomstige generaties in het gedrang te brengen.
TRIPLE BOTTOM LINE
Er wordt vaak verwezen naar de ‘Triple Bottom Line’ als over duurzaamheid gesproken wordt, namelijk (zorg voor) people, planet, profit. De drie aspecten moeten in balans zijn. Wie deze drie pijlers harmonieus combineert, draagt bij aan duurzame ontwikkeling.
De drie P’s staan wereldwijd voor de basis voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen.
PLANET
Environmental
Performances
PEOPLE
Social
Performances
PROFIT
Economic
Performances
Sustainability
DUURZAME ONTWIKKELINGSDOELEN OF SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS
Wie leest over duurzaamheid botst vroeg of laat op de term’ SDG’. In 2015 keurden de Verenigde Naties zeventien universele doelstellingen inzake duurzame ontwikkeling goed die tegen 2030 wereldwijd behaald moeten worden: de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen of Sustainable Development Goals (SDG’s).
Als bedrijf kan je de SDG’s perfect gebruiken als kapstok bij de ontwikkeling van een eigen duurzaamheidsplan.
De Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen of Sustainable Development Goals (SDG’s) worden meestal afgebeeld in de vorm van een postkaart. Elke doelstelling heeft een eigen kleur en een symbool. (Noch de kleur, noch de volgorde van 1 tot en met 17 hebben een significante betekenis.)
Waarom zou je het doen?
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) zal niet alle problemen in de wereld op lossen. Er is meer nodig dan dat. Maar anderzijds is het wel zo dat bedrijven een grote verantwoordelijkheid te nemen hebben op het vlak van duurzaamheid én ook een grote impact hebben.
En dat hoeft niet geheel onbaatzuchtig te zijn. Er zijn heel wat redenen waarom je de duurzame kaart zou moeten trekken want enerzijds maximaliseer je er bepaalde dingen mee (winst, credibiliteit, medewerkersbetrokkenheid…) en minimaliseer je er dingen mee (energiekosten, verpakkingskosten…). Duurzaam ondernemen is een manier voor bedrijven om zich te profileren, winst na te streven én beslissingen te nemen die de samenleving en het groter geheel ten goede komt.
Meer nodig? Hieronder vind je zes zakelijke redenen hoe duurzaam
ondernemen een meerwaarde biedt.
-
Innovatie: innovatie is een enorm voordeel voor een bedrijf en de samenleving. Het opzetten van een “duurzaamheidlens” helpt om te innoveren en nieuwe producten te ontwikkelen, om in te zetten op onderzoek en ontwikkeling.
-
Kostenbesparingen: een van de makkelijkste plekken voor een bedrijf om te beginnen met de uitoefening van duurzaamheid is om het te gebruiken als een manier om kosten te besparen. Of het nu gaat over het beperken van verpakkingsmateriaal of het controleren en reduceren van energieverbruik, deze besparingen leveren snel op.
-
Merkdifferentiatie: merkdifferentiatie is één van de belangrijkste redenen waarom bedrijven MVO omarmen. Het helpt bedrijven om hun stem te vinden en de bedrijfswaarden mee op te nemen in het businessmodel. Let wel, MVO is ondertusen gemeengoed geworden en het wordt dan ook moeilijker en moeilijker om te differentiëren.
-
Lange termijn denken: MVO is een middel om te kijken naar het belang van de onderneming op lange termijn en ervoor te zorgen dat de toekomst van het bedrijf duurzaam is. Het is kijken naar de financiële, economische en sociale impact binnen 10 jaar van huidige zakelijke beslissingen die vandaag genomen worden.
-
Klantenbinding: Waarom zou je aan MVO doen als niemand het weet? MVO is een middel om een op een bepaalde manier om te gaan met klanten, om een relatie op te bouwen. Bovendien is het een onderbenut instrument voor business-to-business communicatie.
-
Betrokkenheid van medewerkers: de communicatie heeft ook betrekking op de organisatie zelf. Het is een gemiste kans als de eigen medewerkers niet weten wat er gaande is binnen de organisatie.
Van lineaire naar circulaire economie
'The only way to tackle the climate change is by circular economy'
World Economic Forum
Het huidige economische systeem werkt niet langer voor bedrijven, personen en het milieu. We gebruiken grondstoffen om ongelimiteerd producten te produceren. We gebruiken ze en als we ze niet meer willen, gooien we ze weg. Take-make-waste dus. We noemen dit een lineaire economie.
WAT IS HET VERSCHIL TUSSEN EEN CIRCULAIRE EN LINEAIRE ECONOMIE?
Een circulaire economie is fundamenteel anders dan een lineaire economie. Simpel gezegd delven we in een lineaire economie grondstoffen die we verwerken tot een product, dat na gebruik weg wordt gegooid.
Lineair: Take > Make > Waste
End-of-life
Consumption
Retail
Manufacturing
Design
Resources
In een circulaire economie worden de kringlopen van al deze grondstoffen gesloten. Het sluiten van die kringlopen vereist veel meer dan alleen recyclen. Het verandert de manier waarop waarde wordt gecreëerd en wordt behouden, hoe de productie wordt verduurzaamd en welke businessmodellen daarvoor worden gebruikt.
Circulair: Duurzaam
Resources
Design
Manufacturing
End-of-life
Consumption
Retail
Lineair | Circulair | |
Stappenplan | Take - Make - Dispose | Reduce - Reuse - Recycle |
Focus | Eco-efficiëntie | Eco-effectiviteit |
Systeemgrenzen | Korte termijn, van inkoop naar verkoop | Lange termijn, meerdere levenscycli |
Hergebruik | Downcycling | Upcycling, hoge kwaliteit van recycling |
Businessmodel | Producten | Diensten |
En wat kan jij nu doen?
In de eerste plaats: check of jouw bedrijf of de brand waar je mee samenwerkt een duurzaamheidsverslag heeft. Misschien is er zelfs een CSR manager in dienst. Stel vragen aan je collega’s of aan het head office!
Duurzaamheid heeft niet alleen te maken met producten of een service die je aanbiedt maar ook met je operationele en organisatorische aanpak. Om te bekijken hoe ver je hiermee staat kan je gebruik maken van de sustascan, een onderdeel van de sustatool.
Deze tool is ideaal voor KMO’s of kleinere organisaties om te bekijken waar je staat met duurzaamheid en werk te maken van een duurzaamheidsbeleid. Het is een systematische en praktische nononsense aanpak. Op deze manier krijg je een duurzaam duwtje in de rug. Klaar voor actie. Step by step.
Specifiek voor de modesector ontwikkelde Flanders DC en Circular Flanders ‘Close The Loop’, een online gids voor mode-ondernemers. De initiatiefnemers lanceerden deze website in 2015 om bedrijven het gemakkelijk te maken om de strategieën van de circulaire economie te implementeren in hun bedrijf. Close the Loop is een actief instrument gebaseerd op de verschillende schakels in de waardeketen van een modebedrijf. Het is een werkdocument dat je als managementtool kan inzetten. Er is ook een Facebookgroep aan gekoppeld waar kennis wordt gedeeld, ideeën besproken en contacten worden gelegd. Je leest er ook over komende projecten, evenementen…